- sagax
- săgax, ācis, adj. [sagio; cf. salax, from salio], of quick perception, whose senses are acute, sagacious (class.).I.Lit.A.Chiefly of the acute sense of smelling in dogs, keen-scented:B.
sagax Nasum habet,
Plaut. Curc. 1, 2, 17:canes,
Cic. Div. 1, 31, 65; Ov. M. 3, 207:catulus,
id. R. Am. 201. —With gen.:naris sagax,
Luc. 7, 829.— Poet.:virtus venandi,
Ov. Hal. 76.—Of other senses:II.sollicitive canes canibusve sagacior anser,
Ov. M. 11, 599:palatum in gustu sagacissimum,
Plin. 8, 37, 35, § 132. —Trop., intellectually quick, keen, acute, shrewd, sagacious (syn.: sollers, perspicax, acutus, subtilis).(α).Absol.:(β).(homo) animal hoc providum, sagax, multiplex, acutum, memor, plenum rationis et consilii,
Cic. Leg. 1, 7, 22; cf. id. Fin. 2, 14, 45:mens,
id. Tusc. 5, 23, 67; Lucr. 5, 420; 1, 1021:animus,
id. 2, 840; 4, 913:ratio,
id. 1, 131; 1, 369:homo sagax et astutus,
Mart. 12, 87, 4:modo circumspectus et sagax, modo inconsultus ac praeceps,
considerate, Suet. Claud. 15:mire sagaces fallere hospites,
Hor. C. 2, 5, 22:curae,
id. ib. 4, 4, 75.—Of a soothsayer, knowing the future, Ov. M. 8, 316.—Ad aliquid (class.):(γ).ad suspicandum sagacissimus,
Cic. Cat. 1, 8, 19: ad haec pericula perspicienda, Plancus ap. Cic. Fam. 10, 23, 4.—With gen. ( poet. and in post-Aug. prose):(δ).utilium sagax rerum et divina futuri,
Hor. A. P. 218:fibrarum et pennae divinarumque flammarum,
skilled in, Sil. 3, 344; cf. in sup.:prodigiorum (Joseph),
Just. 36, 2, 8; and: rerum naturae, Col. praef., § 22 (with non ignarus). —With in or simple abl. (post-Aug.):(ε).vir in conjecturis sagacissimus,
Just. 1, 9, 14:civitas rimandis offensis sagax,
Tac. H. 4, 11.—Inf.:a.sagax quondam ventura videre,
Ov. M. 5, 146.—Hence, adv.: să-gācĭter.Quickly, sharply, keenly, with quickness of scent, with a fine sense of smell:b.canes si advenientem sagaciter odorantur,
Col. 7, 12, 7.— Comp., Cic. Att. 6, 4, 3:vultures sagacius odorantur,
Plin. 10, 69, 88, § 191; Hor. Epod. 12, 4.— Sup., Cic. de Or. 2, 44, 186; Plin. 11, 37, 50, § 137.—Trop., acutely, shrewdly, accurately, sagaciously:sagaciter pervestigare,
Cic. de Or. 1, 51, 223:intueri,
Quint. 2, 8, 4; Liv. 27, 28:perspicere naturam alicujus,
Suet. Tib. 57 al.
Lewis & Short Latin Dictionary, 1879. - Revised, Enlarged, and in Great Part Rewritten. Charlton T. Lewis, Ph.D. and Charles Short. 2011.